Usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze

  1. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługują mieszkańcom Miasta Chorzów, którzy są osobami samotnymi wymagającymi pomocy innych osób lub w przypadku gdy posiadają rodzinę, a rodzina z ważnych powodów, nie może takiej pomocy im zapewnić.
  2. Zakres usług opiekuńczych jest ustalany i przyznawany indywidualnie dla każdej osoby potrzebującej pomocy, w oparciu o dokonaną ocenę jej potrzeb i aktualnej sytuacji życiowej oraz ocenę możliwości zapewnienia jej pomocy i opieki przez rodzinę.
  3. Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych dostosowany jest do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności osoby potrzebującej pomocy i przyznawany w wymiarze godzinowym.
  4. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze organizowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Chorzowie świadczone są nieodpłatnie, odpłatnie lub częściowo odpłatnie.
  5. Odpłatność ustala się w zależności od posiadanego przez świadczeniobiorcę dochodu (na  osobę w rodzinie lub osoby samotnie gospodarującej) - obliczonego zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o pomocy społecznej.
  6. Nieodpłatne usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługują świadczeniobiorcom, których dochód, nie przekracza kryterium dochodowego określonego w ustawie o pomocy społecznej.
  7. Szczegółowe zasady odpłatności ponoszonej przez świadczeniobiorcę za przyznane usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, określa załącznik do uchwały Rady Miasta Chorzów nr XVIII/342/16 z dnia 3 marca 2016 r.
  8. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, osoba ponosząca odpłatność za usługi może zostać na jej wniosek lub wniosek pracownika socjalnego, zwolniona częściowo lub całkowicie z ponoszenia opłat za określony czas korzystania z usług, zwłaszcza ze względu na:
    1. zdarzenie losowe (poniesione straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej, itp.),
    2. udokumentowaną trudną sytuację materialną (spowodowaną m. in. ponoszonymi wysokimi kosztami leczenia, wnoszeniem opłat za pobyt członka rodziny np. w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia, placówce opiekuńczo-wychowawczej, leczniczo-rehabilitacyjnej oraz wychowawczo-resocjalizacyjnej, w przypadku gdy więcej niż jedna osoba w rodzinie wymaga pomocy w formie usług opiekuńczych).
  9. Opłata za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze pobierana jest przez opiekunki świadczące usługi i wpłacana w kasie Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie lub dokonywana jest przez świadczeniobiorcę na konto lub w kasie Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie, w terminie do 25-go dnia każdego miesiąca następującego po wykonaniu usługi.

 

Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania to świadczenie niepieniężne z pomocy społecznej, obejmujące pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną oraz (w miarę możliwości) zapewnienie kontaktów z otoczeniem osobie starszej lub niepełnosprawnej.

Usługi opiekuńcze przysługują osobom samotnym, którym z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn potrzebna jest pomoc innych osób lub w przypadku gdy posiadają rodzinę, rodzina ta z ważnych powodów, nie może takiej pomocy im zapewnić.

Celem usług opiekuńczych świadczonych dla osób starszych lub niepełnosprawnych w ich miejscu zamieszkania, jest umożliwienie tym osobom dalszego (jak najdłuższego) funkcjonowania w swoim dotychczasowym środowisku, mimo doświadczanych ograniczeń w samodzielnym zaspokajaniu podstawowych i niezbędnych potrzeb oraz barier w integracji ze środowiskiem.

Zakres usług opiekuńczych jest ustalany i przyznawany indywidualnie dla każdej osoby potrzebującej pomocy. W oparciu o dokonaną ocenę jej potrzeb i aktualnej sytuacji życiowej oraz ocenę możliwości zapewnienia jej pomocy i opieki przez rodzinę. W celu ustalenia zakresu usług opiekuńczych pracownik socjalny Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie sporządza rodzinny wywiad środowiskowy z osobą potrzebującą pomocy w formie usług opiekuńczych. Podczas wywiadu ustalany jest zakres usług opiekuńczych, które będą wykonywane przez opiekunkę oraz określa się ich częstotliwość oraz wymiar czasowy.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze organizowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Chorzowie świadczone są nieodpłatnie, odpłatnie lub częściowo odpłatnie. Odpłatność ustala się w zależności od posiadanego przez świadczeniobiorcę dochodu (na  osobę w rodzinie lub osoby samotnie gospodarującej) - obliczonego zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie o pomocy społecznej i uchwale rady miasta Chorzów. Kryterium to wynosi 776 zł w gospodarstwie jednoosobowym i odpowiednio 600 zł na każdą osobę w gospodarstwie wieloosobowym.

 

Całkowity koszt 1 godziny od stycznia 2024 r. wynosi:

  • usługi opiekuńcze koszt za godzinę 33,58 zł,
  •  usługi opiekuńcze specjalistyczne zwykłe koszt za godzinę 37,33 zł,
  •  usługi specjalistyczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi koszt za godzinę 50 zł.

 

Szczegółowe zasady odpłatności ponoszonej przez świadczeniobiorcę za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze zgodnie z tabelą:

Dochód na osobę samotną w % kryterium dochodowego, określonego w art 8 ust.1 ustawy o pomocy społecznej

Wysokość odpłatności w % liczona według kosztu usługi

Do 100%

nieodpłatnie

Powyżej 100% do 120%

3,80%

Powyżej 120%-150%

7,70%

Powyżej 150% -180%

15,00%

Powyżej 180%- 210%

20,00%

Powyżej 210%-225%

25,00%

Powyżej 225%-250%

30,00%

Powyżej 250%- 350%

50,00%

Powyżej 350%- 400%

60,00%

Poyżej 400%-450%

75,00%

Powyżej 450-500%

90,00%

Powyżej 500%

100,00%

   
     

Szczegółowe zasady odpłatności ponoszonej przez świadczeniobiorcę za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla gospodarstw wieloosobowych zgodnie z tabelą:

   

Dochód na osobę     w rodzinie % kryterium dochodowego, określonego w art 8 ust.1 ustawy o pomocy społecznej

Wysokość odpłatności w % liczona według kosztu usługi

Do 100%

nieodpłatnie

Powyżej 100% do 140%

3,75%

Powyżej 140%-180%

15,00%

Powyżej 180% -200%

30,00%

Powyżej 200%- 280%

45,00%

Powyżej 280%-350%

60,00%

Powyżej 350%-410%

75,00%

Powyżej 410%-500%

90,00%

Powyżej 500%

100,00%

   

 

Wysokość opłaty za jedną godzinę usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych określają aktualne umowy o realizację tych zadań.

 

Przykład obliczenia odpłatności: dochód osoby samotnie gospodarującej wynosi 1500 zł (193% kryterium dochodowego). W powyższej tabeli jest to przedział od 180% do 210% czyli 20% wysokość odpłatności x 33,58 stawka bazowa za usługi 6,72 zł do zapłaty za godzinę zrealizowanych usług.

 

Zakres Usług Opiekuńczych

Czas wykonywania czynności

 

Zakupy artykułów spożywczych i innych potrzebnych w gospodarstwie domowym, prowadzenie zeszytu wydatków i rozliczanie się z podopiecznym z wydanych pieniędzy

do 30 minut dziennie

 

Przygotowanie posiłków

do 60 minut dziennie

w tym:

śniadanie

do 15 minut dziennie

 

obiad

do 30 minut dziennie

 

kolacja

do 15 minut dziennie

 

dostarczenie posiłku

do 20 minut dziennie

 

pomoc przy spożywaniu posiłku lub karminie podopiecznego

do 30 minut dziennie

 

utrzymanie w czystości naczyń stołowych, kuchennych i innego sprzętu gospodarstwa domowego codziennego użytku, służącego podopiecznemu

do 20 minut dziennie

 

utrzymanie w czystości sprzętu sanitarnego i urządzeń sanitarnych

do 20 minut dziennie

 

zmiana bielizny osobistej, pościelowej, przesłanie łóżka

do 120 minut miesięcznie

 

pranie bielizny osobistej, pościelowej oraz odzieży podopiecznego

do 60 minut miesięcznie (do 120 min przy braku pralki aut.)

 

pomoc w utrzymaniu higieny podopiecznego i utrzymanie czystości ciała

do 30 minut dziennie

 

organizowanie spacerów

do 120 minut miesięcznie

 

podtrzymywanie indywidualnych zainteresowań oraz pomoc w zaspakajaniu potrzeb duchowych (dostarczanie prasy, książek, czytanie, organizowanie kontaktów sąsiedzkich), podtrzymywanie kontaktów z otoczeniem rodziny

do 60 minut dziennie

 

załatwianie spraw urzędowych, zamawianie wizyt lekarskich, realizacji recept, pomoc w dostępie do różnych instytucji, składanie wniosków o dodatek mieszkaniowy, regulowanie opłat mieszkaniowych, składanie wniosku o orzeczenie stopnia niepełnosprawności

do 120 minut miesięcznie

 

utrzymanie w czystości pomieszczeń użytkowanych przez podopiecznego

do 30 minut dziennie

 

palenie w piecu w pomieszczeniu użytkowanym przez Klienta, przynoszenie węgla

do 30 minut dziennie

15 min palenie / 15 min przynoszenie

 

mycie okien (dwa razy w roku)

do 60 minut

 

doprowadzanie i odprowadzanie do Ośrodka Wsparcia wskazanego przez OPS

do 120 minut dziennie

 

Zakres usług opiekuńczych podstawowych oraz maksymalny czas ich wykonywania przedstawia się następująco:


Jak zostać objętym pomocą usługową

Aby zostać objętym świadczeniem w postaci usług opiekuńczych należy po uzyskaniu zaświadczenia lekarza rodzinnego lub lekarza specjalisty o konieczności przyznania tego rodzaju świadczenia zgłosić wniosek do pracownika  socjalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Chorzowie. Zgłoszenie to w przypadkach uzasadnionych sytuacją  zdrowotną może być dokonane telefonicznie, drogą pocztową, za pomocą komunikacji elektronicznej lub poprzez rodzinę bądź sąsiadów. Pracownik socjalny do 14 dni przeprowadzi wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania lub wskazanego pobytu czasowego. Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego w terminie najpóźniej 30 dni od złożenia wniosku wydana zostanie decyzja administracyjna, w której wpisany będzie ustalony podczas wywiadu środowiskowego zakres, częstotliwość, a także wynikająca z przepisów odpłatność procentowa za realizację świadczenia. Od tego momentu usługi będą mogły być świadczone. W przypadkach szczególnych procedura ta może ulec przyspieszeniu, by zapewnić osobie potrzebującej maksymalnie szybkie objęcie pomocą.

 

PROCEDURY PRZYZNANIA I ODPŁATNOŚCI ZA USŁUGI OPIEKUŃCZE

 

Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 wskazuje, że pomoc w formie usług   opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych przysługuje:

  • Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona - pomoc obligatoryjna.
  • Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić - pomoc fakultatywna.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności lub innej przyczyny wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawione.  Specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobom, które wymagają pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Usługi świadczone są w mieszkaniu osoby, która potrzebuje pomocy lub w ośrodkach wsparcia takich jak środowiskowe domy samopomocy, kluby samopomocy, dzienne domy pomocy.

Świadczenia w formie usług są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.

 

Usługi opiekuńcze:

I. Przyznawanie usług opiekuńczych i monitoring:

Dokumenty wymagane od wnioskodawcy lub jej przedstawiciela ustawowego:

  1. Wniosek o pomoc o przyznanie usług opiekuńczych lub protokół z ustnego zgłoszenia wniosku (złożony przez osobę zainteresowaną, jej przedstawiciela ustawowego).
  2. Dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość wnioskodawcy - do wglądu.
  3. Oryginały zaświadczeń potwierdzających wysokość netto dochodu osoby, a w przypadku osoby w rodzinie, dochodu całej rodziny netto z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o pomoc zgodnie z art. 8 ustawy o pomocy społecznej.
  4. Inne dokumenty mające wpływ na przyznanie świadczenia i ustalone przez pracownika socjalnego np. postanowienie Sądu o ubezwłasnowolnieniu.

Dokumenty uzyskiwane w postępowaniu:

  1. Rodzinny wywiad środowiskowy (w ciągu 14 dni od złożenia podania) w przypadkach pilnych niezwłocznie po zgłoszeniu środowiska do objęcia usługami opiekuńczymi.
  2. Zakres obowiązków określający potrzeby w zakresie usług opiekuńczych, stanowiący załącznik do wywiadu, które są określane podczas wywiadu środowiskowego przez osobę, której przyznawane są usługi opiekuńcze lub jej przedstawiciela ustawowego.
  3. Zaświadczenie lekarskie potwierdzające zasadność przyznania pomocy w formie usług opiekuńczych.
  4. W przypadku gdy osoba korzysta ze wsparcia Ośrodka Pomocy Społecznej (niezależnie od formy pomocy), a zachodzi konieczność objęcia wsparciem w formie usług opiekuńczych: 
  1. Pracownik socjalny zgodnie z rejonem przekazuje kierownikowi usług opiekuńczych środowisko ze skompletowaną niezbędną dokumentacją tj: pisemna zgoda strony postępowania na udzielenie pomocy w formie usług opiekuńczych, zlecenie lekarskie na objęcie usługami opiekuńczymi w miejscu zamieszkania, aktualna decyzja rentowo-emerytalna lub inne dokumenty potwierdzające dochód netto z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku. Pracownik socjalny sekcji przekazującej środowisko jest zobowiązany poinformować stronę postępowania o zasadach odpłatności za usługi opiekuńcze potwierdzone stosownym oświadczeniem świadczeniobiorcy. Przekazanie środowiska następuje na stosownym druku przekazania. Mieszkanie winno być zabezpieczone w tzw. media (woda, prąd, ogrzewanie), a jego stan umożliwiać realizację wsparcia w formie usług.
  2. Pracownik socjalny z sekcji usług opiekuńczych wchodzi w środowisko wraz z pracownikiem socjalnym z rejonu w przypadku podjęcia działań interwencyjnych (w tym zgłoszona przez inne instytucje, służby) na rzecz osoby np. starszej, niepełnosprawnej celem rozeznania sytuacji w miejscu zamieszkania. Pracownik socjalny sekcji usług opiekuńczych przeprowadza wywiad środowiskowy w przypadku stwierdzenia konieczności udzielenia pomocy w formie usług opiekuńczych i uzyskania zgody strony postępowania na tę formę pomocy.

Monitoring

W miejscu zamieszkania osób objętych usługami opiekuńczymi przeprowadzane są wizyty kontrolne. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej pracownik socjalny sekcji usług opiekuńczych przeprowadza aktualizację wywiadu środowiskowego w celu zweryfikowania zakresu usług i sytuacji osobistej świadczeniobiorcy. Wywiad jest przeprowadzany nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy. Pracownik socjalny sekcji usług opiekuńczych na bieżąco monitoruje środowisko celem określenia poziomu świadczonych usług przez pracowników firmy realizującej zadanie.

 

II. Odpłatność

Rada Miejska w Chorzowie w drodze Uchwały określa szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych sprawowanych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat i trybu ich pobrania.

  1. Odpłatność za świadczone usługi opiekuńcze ustala się w zależności od dochodu na osobę w rodzinie oraz ilości godzin sprawowanych usług.
  2. Dochód, od którego obliczona jest wysokość odpłatności ustala się na podstawie kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub osoby w rodzinie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej i podlega waloryzacji na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.
  3. Koszt jednej godziny usług opiekuńczych świadczonych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Chorzowie wynika z zawartej umowy, którą podała firma zewnętrzna świadcząca usługi.
  4. W przypadku waloryzacji świadczeń emerytalno- rentowych zmiana kosztu, o którym mowa w ust. 3 następuje od następnego miesiąca po przeprowadzeniu waloryzacji po przeprowadzonym postępowaniu i na podstawie zgromadzonej dokumentacji.
  5. Podstawą obliczania miesięcznej odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze jest karta pracy osoby świadczącej usługi opiekuńcze zatrudnionej przez Ośrodek Pomocy Społecznej lub firmę zewnętrzną realizującej zadanie. Odpłatność za usługi jest ustalana na podstawie wydawanej decyzji administracyjnej, w której rozstrzyga się o wysokości odpłatności za przyznane usługi opiekuńcze, obowiązku zwrotu wydatków poniesionych za wykonane usługi oraz określa się wysokość odpłatności za jedną godzinę usług oraz tryb ustalania poboru opłaty.
  6. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek osoby objętej wsparciem w formie usług opiekuńczych, kierownik może częściowo lub całkowicie zwolnić z ponoszenia odpłatności na czas określony, ze względu na:     
  1. zdarzenie losowe;
  2. trudną sytuację materialną wysokie koszty np. związane z leczeniem lub rehabilitacją, które w znacznym stopniu obciążają budżet gospodarstwa domowego.

III. Zakres usług opiekuńczych:

1. Usługi opiekuńcze sprawowane są w miejscu zamieszkania osoby objętej usługami opiekuńczymi. Zakres usług opiekuńczych uzależniony jest od stanu zdrowia podopiecznego oraz jego sytuacji rodzinnej. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych w szczególności:

  1. zakupy artykułów spożywczych i innych potrzebnych w gospodarstwie domowym, prowadzenie zeszytu wydatków i rozliczanie się z podopiecznym z wydawanych pieniędzy,
  2. przygotowanie posiłków,
  3. pomoc przy spożywaniu posiłku lub karmienie podopiecznego do 30 minut dziennie,
  4. utrzymanie w czystości naczyń stołowych, kuchennych i innego sprzętu gospodarstwa domowego codziennego użytku, służącego podopiecznemu,
  5. utrzymanie w czystości sprzętu sanitarnego i urządzeń sanitarnych,
  6. zmiana bielizny osobistej, pościelowej, przesłanie łóżka podopiecznego,
  7. pranie bielizny osobistej, pościelowej oraz odzieży podopiecznego,
  8. pomoc w utrzymaniu higieny podopiecznego i utrzymanie czystości ciała,
  9. organizowanie spacerów dla podopiecznego,
  10. podtrzymywanie indywidualnych zainteresowań oraz pomoc w zaspakajaniu potrzeb duchowych,
  11. czytanie, organizowanie kontaktów sąsiedzkich, podtrzymywanie kontaktów z otoczeniem i rodzin,
  12. załatwianie spraw urzędowych, zamawianie wizyt lekarskich, realizacja recept, pomoc w dostępie do różnych instytucji, składanie wniosków o dodatek mieszkaniowy, regulowanie opłat mieszkaniowych, składanie wniosku o orzeczenie stopnia niepełnosprawności,
  13. utrzymywanie w czystości pomieszczeń użytkowanych przez podopiecznego
  14. palenie w piecu w pomieszczeniu użytkowanym przez klienta, przynoszenie węgla,
  15. mycie okien (dwa razy w roku),
  16. przyprowadzanie i odprowadzanie z Ośrodków Wsparcia.

IV. Monitoring środowisk po uchyleniu decyzji przyznającej usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania:

W przypadku, kiedy osoba objęta usługami opiekuńczymi w miejscu zamieszkania lub jej przedstawiciel ustawowy rezygnuje z tej formy wsparcia lub osoba zostaje umieszczona w domu pomocy społecznej, hospicjum, zakładzie opiekuńczo-leczniczym decyzja przyznająca świadczenie zostaje uchylona. Pracownik socjalny sekcji usług opiekuńczych przekazuje środowisko do sekcji zgodnie z rejonem zamieszkania. Środowisko jest przekazywane kierownikowi sekcji na stosownym druku przekazania, gdzie w uzasadnieniu należy zaznaczyć czy środowisko winno być monitorowane przez pracownika socjalnego zgodnie z rejonem.

 

V. Specjalistyczne usługi opiekuńcze

  1. Specjalistyczne usługi opiekuńcze zwykłe przeznaczone są:

- dla osób z niepełnosprawnościami, niesamodzielnych, niezaradnych z powodu różnych zaburzeń (innych niż psychiczne). Warunkiem uzyskania takiej pomocy jest fakt, że osoby te wymagają indywidualnego wsparcia, ponieważ w wyniku pogłębiającej się choroby nie są w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych.

  1. Zakres usług specjalistycznych zwykłych:

Uczenie i rozwijanie u podopiecznego umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, a zwłaszcza:

  • kształtowanie umiejętności: zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i funkcjonowania w społeczeństwie,
  • motywowanie podopiecznego do aktywności, leczenia i rehabilitacji,
  • prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi (np. dbałości o higienę i wygląd, wykonywanie czynności porządkowych i gospodarczych),
  • prowadzenie treningów społecznych (np. utrzymywania relacji z domownikami, w miejscu nauki, pracy, z sąsiadami, korzystania z usług różnych instytucji, organizacji czasu wolnego),
  • wspieranie i asystowanie w codziennych czynnościach życiowych,
  • podejmowanie interwencji i pomoc rodzinie podopiecznego (np. kształtowanie właściwych relacji z chorym, niepełnosprawnym, samotnym członkiem rodziny, poradnictwo w sytuacjach kryzysowych, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne),
  • pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (np. w uzyskaniu świadczeń społecznych, w wypełnieniu i dostarczeniu dokumentów),
  • wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia (np. szukanie ofert pracy, pomoc w napisaniu dokumentów aplikacyjnych i zebraniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia oraz przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej),
  • pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi (np. nauka planowania budżetu, asystowanie przy zakupach i dokonywaniu opłat, pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach).

Pielęgnację podopiecznego jako element procesu leczenia, w tym:

  • pomoc w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych,
  • uzgadnianiu i pilnowaniu terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych i zabiegów medycznych,
  • zamawianiu i kupowaniu leków w aptece, a także pilnowaniu przyjmowania leków (również monitoring ewentualnych skutków ubocznych ich przyjmowania),
  • dotarciu do placówek służby zdrowia i rehabilitacyjnych,
  • w szczególnych przypadkach: zmiana opatrunków, mycie i pomoc w załatwianiu potrzeb fizjologicznych, pomoc w korzystaniu ze środków pomocniczych.

Rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu podopiecznego zgodnie z zaleceniami lekarza, specjalisty rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii, jak również współpraca ze specjalistami w psychologiczno-pedagogicznym i edukacyjno-terapeutycznym wsparciu podopiecznego.

 

2. Specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi:

Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi to szczególny rodzaj specjalistycznych usług opiekuńczych, które są udzielane osobom, z powodu choroby psychicznej lub niepełnosprawności intelektualnej mają trudności w codziennym funkcjonowaniu, a zwłaszcza w relacjach z otoczeniem, edukacji, zatrudnieniu i realizacji spraw bytowych.

Organizacja i świadczenie powyższych form pomocy specjalistycznych w miejscu zamieszkania należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez gminę.

  1. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi przeznaczone są dla:

-     osób dorosłych, wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego:

  • chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne);
  • upośledzonych umysłowo;
  • osób wykazujących inne poważne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga takiej formy pomocy i opieki niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym,

-     w wyjątkowych przypadkach dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, pozbawionych dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych,
jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć świadczonych przez inne zobowiązane podmioty.

 

Świadczenia, które ustawowo zapewniane są w ramach innych systemów (oświata, ochrona zdrowia), nie mogą być zastępowane świadczeniami z pomocy społecznej.

Sposób realizacji świadczeń w ramach innych systemów określają między innymi rozporządzenia wydane na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 oraz art. 127 ust. 19 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo oświatowe, a także art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. W powyższych dokumentach zawarto zasady udzielania, organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizacji kształcenia oraz prowadzenia zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży (między innymi zaburzonych psychicznie) przez podmioty zobowiązane w ramach systemów innych niż pomoc społeczna.

b. Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi obejmuje:

-     uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym:

  • kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych
    i umiejętności społecznego funkcjonowania,
  • interwencję i pomoc w życiu w rodzinie,
  • pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
  • wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia,
  • pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi,

-     pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia;

-     w wyjątkowych przypadkach rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

-     pomoc mieszkaniową, w tym:

  • w uzyskaniu mieszkania,
  • załatwianiu spraw mieszkaniowych,
  • kształtowaniu właściwych relacji z sąsiadami i gospodarzem domu,

-     w wyjątkowych przypadkach, po dokonaniu weryfikacji zasobów lokalnych, zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych
i rewalidacyjno-wychowawczych, jeśli nie mają ich zapewnionych poprzez inne służby.

 

3. Koszty usług specjalistycznych zwykłych oraz dla osób zaburzeniami psychicznymi oraz odpłatność za tą formę pomocy

Stawka godzinowa wynika z decyzji   w oparciu o umowę zawartą z osobą lub innym podmiotem przyjmującym zlecenie do realizacji usług specjalistycznych zwykłych lub specjalistycznych z zaburzeniami psychicznymi.

W myśl § 5 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r.  opłata za specjalistyczne usługi jest wnoszona przez osobę uzyskującą pomoc lub jej opiekuna bezpośrednio lub przelewem do kasy OPS.

 

4. Dokumentacja OPS dotycząca realizacji specjalistycznych usług opiekuńczych zwykłych oraz dla osób zaburzonych psychicznie powinna zawierać:

  • wniosek klienta lub przedstawiciela ustawowego o udzielenie pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych,
  • zaświadczenie lekarza specjalisty kwalifikujące do korzystania ze specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi określające rodzaj usług,
  • w przypadku specjalistycznych usług opiekuńczych zwykłych – zaświadczenie od lekarza rodzinnego o potrzebie przyznania takich usług, z uzasadnieniem konieczności ich przyznania i określeniem, jakie usługi są wymagane.

W przypadku dzieci, u których stwierdzono schorzenia sprzężone, choroby neurologiczne, immunologiczne lub genetyczne, zasadność przyznania specjalistycznych usług opiekuńczych
dla osób z zaburzeniami psychicznymi może być niejednoznaczna.  Wskazana w tej sytuacji może być opinia o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez Poradnię psychologiczno-pedagogiczną lub orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

W przypadku gdy osoba korzysta ze wsparcia Ośrodka Pomocy Społecznej (niezależnie od formy pomocy), a zachodzi konieczność objęcia wsparciem w formie usług opiekuńczych specjalistycznych zwykłych lub dla osób z zaburzeniami psychicznymi:

  1. Pracownik socjalny zgodnie z rejonem przekazuje kierownikowi usług opiekuńczych środowisko ze skompletowaną niezbędną dokumentacją tj.: pisemna zgoda strony postępowania na udzielenie pomocy, zlecenie lekarskie na objecie usługami opiekuńczymi specjalistycznymi zwykłymi lub dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania, aktualna decyzja rentowo-emerytalna lub inne dokumenty potwierdzające dochód netto z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku. Pracownik socjalny sekcji przekazującej środowisko jest zobowiązany poinformować stronę postępowania o zasadach odpłatności za usługi opiekuńcze specjalistyczne zwykłe lub dla osób z zaburzeniami psychicznymi potwierdzone stosownym oświadczeniem świadczeniobiorcy. Przekazanie środowiska następuje na stosownym druku przekazania.
  2. Pracownik socjalny z sekcji usług opiekuńczych wchodzi w środowisko wraz z pracownikiem socjalnym z rejonu w przypadku podjęcia działań interwencyjnych (w tym zgłoszona przez inne instytucje, służby) na rzecz osoby wymagającej wsparcia celem rozeznania sytuacji w miejscu zamieszkania. Pracownik socjalny sekcji usług opiekuńczych przeprowadza wywiad środowiskowy w przypadku stwierdzenia konieczności udzielenia pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych i uzyskania zgody strony postępowania na tę formę pomocy. Środowisko przekazywane winny być zabezpieczone w tzw. media, prąd, woda, ogrzewanie co da możliwość realizacji pomocy w formie usług.

W trakcie realizacji usług specjalistycznych zwykłych oraz dla osób z zaburzeniami psychicznymi prowadzony jest przez osoby świadczące usługi oraz nadzorujące realizację usług:

  • indywidualny program terapeutyczny (indywidualny plan pomocy),
  • kontrolka czasu pracy osoby świadczącej usługi,
  •  notatki z realizacji usług,
  • indywidualna karta podopiecznego (która zawiera m.in. informacje dot. oceny funkcjonowania społecznego i realizacji działań terapeutycznych oraz okresową ocenę efektów świadczonych usług),
  • adnotacje urzędowe z wizyt środowisku prowadzone przez pracownika socjalnego oraz kierownika usług opiekuńczych,

5. Monitoring:

  1. W razie potrzeb, nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy pracownik socjalny przeprowadza aktualizację wywiadu środowiskowego w celu zweryfikowania zakresu usług i sytuacji osobistej świadczeniobiorcy.
  2. Raz na 6 miesięcy spotkania ze specjalistą świadczącym usługi, pracownikiem socjalnym oraz kierownikiem usług opiekuńczych pod kątem oceny jakości i rzetelność świadczonych usług oraz efekty realizacji usług, zasadności dalszej ich kontynuacji z którego będzie sporządzany protokół.
  1. Monitoring środowisk po uchyleniu decyzji przyznającej usługi opiekuńcze zwykłe lub z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania:

W przypadku, kiedy osoba objęta usługami opiekuńczymi zwykłymi lub dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania lub jej przedstawiciel ustawowy rezygnuje z tej formy wsparcia lub osoba zostaje umieszczona w domu pomocy społecznej, hospicjum, zakładzie opiekuńczo-leczniczym decyzja przyznająca świadczenie zostaje uchylona. Pracownik socjalny sekcji usług opiekuńczych przekazuje środowisko do sekcji zgodnie z rejonem zamieszkania.  Środowisko jest przekazywane kierownikowi sekcji na stosownym druku przekazania, gdzie w uzasadnieniu należy zaznaczyć czy środowisko winno być monitorowane przez pracownika socjalnego zgodnie z rejonem.